Dalmatië bezoeken in de winter
Wie er in de winter tussenuit wil, moet zeker eens de Adriatische kust overwegen. Het milde (mediterrane) klimaat in Dalmatië is ideaal voor een actieve vakantie. Aan het strand liggen is in de winter niet mogelijk, maar wie Kroatië wil ontdekken zonder grote hordes toeristen, heeft de kust voor zichzelf in de wintermaanden. Dit kan mooie foto’s opleveren in steden zoals Zadar, Sibenik, Split en Dubrovnik, waar het in de zomer een hele uitdaging kan zijn om een foto te maken zonder dat er iemand voor je camera langs loopt. In de winter zie je hoe het leven in de kuststeden is voor de locals, naar welke cafés en restaurants ze gaan, waar ze winkelen en hoe ze van het leven genieten wanneer het kwik een stuk lager ligt.
Het weer in de winter
Het weer in de wintermaanden in Dalmatië hangt heel erg af van de wind. De Jugo wind uit het zuiden brengt hogere temperaturen met zich mee, maar ook bewolking en kans op regen. De koude Bura uit het noorden daarentegen, zorgt voor een heldere lucht en veel zon.
In de Dalmatische kuststeden is het gemiddeld 17 graden in oktober, 12 graden in november, 10 graden in december en maart, en 8 graden in januari en februari. De kans op sneeuw of vorst is heel klein, en de gemiddelde neerslag ligt op 8 dagen per maand in de winter, vergeleken met 12 dagen per maand in Nederland. Moet je het in de winter in Nederland doen met gemiddeld 50 uur zonneschijn per maand, in Dalmatië ligt het gemiddeld op maar liefst 150 uur per maand.
De Dalmatiërs zijn dol op koffie drinken en op de zon en zodra het zonnetje schijnt, zitten overal de terrasjes vol en is het meteen een gezellige boel op de pleinen en aan de boulevards van de kustplaatsen. Ondanks het gebrek aan toeristen in de wintermaanden, zijn er in de kuststeden genoeg restaurants, cafés en bars die het hele jaar openblijven. Er zijn weinig particuliere verhuurders die hun accommodatie te huur aanbieden in de wintermaanden maar er zijn genoeg hotels waar je kunt overnachten, uiteraard aan veel lagere prijzen dan in de zomer.
Wat valt er te doen?
Dalmatië is heel gunstig gelegen wat betreft het vele natuurschoon in Kroatië. Zo kun je er genieten van veel mooie eilanden, het Biokovo gebergte, Nationaal Park Krka en het Vrana meer bijvoorbeeld. Het is een ideale regio om te gaan wandelen, hiken of mountainbiken, ook in de winter. En wil je de Plitvice watervallen bezoeken vanuit Dalmatië dan is dat ook goed te doen, in ongeveer 2 uur met de auto vanuit Zadar of 3 uur met de auto vanuit Split. Nationaal Park Krka en Nationaal Park Plitvice zijn beiden erg geschikt voor een bezoek in de winter, vanwege het vele water en de rust die je er dan beleeft. Bovendien is Plitvice een waar sprookje zodra er sneeuw ligt, iets wat je echt niet mag missen als je de kans hebt om er heen te gaan.
De dienstregeling van de veerboten naar de eilanden is in de winter anders dan in de zomer. Er varen minder boten en de dienstregeling is vooral bedoeld om de inwoners van de eilanden ’s ochtends naar het vasteland te brengen en ’s middags of ’s avonds weer terug. Hou hier dus rekening mee. Er zijn dus veel minder boten die ’s ochtends naar de eilanden varen en ’s avonds weer terug.
Hou er ook rekening mee dat verhuur van fietsen en andere sport/watersport benodigdheden typisch iets is voor het zomerseizoen. Zou je graag willen fietsen in de winter dan kun je het beste je eigen mountainbikes meenemen. Ook is er een kleine kans dat er sportactiviteiten of excursies worden georganiseerd in het winterseizoen, je zou dan dus op eigen initiatief moeten gaan sporten.
Iets anders wat belangrijk is om te weten, is dat Kroatië niet veel te bieden heeft aan indoor activiteiten bij slecht weer. Wat men hier vooral doet bij slecht weer is iets gaan drinken in een café, shoppen in het winkelcentrum of een bezoek brengen aan de bioscoop. Een andere activiteit die we aan kunnen raden op een regenachtige dag is om een museum te bezoeken.
Wat zijn de leukste winteractiviteiten?
Olijven plukken (heel Dalmatië)
Begin november wordt er begonnen met plukken en het gaat de hele maand door. Vraag de locals waar je kunt helpen met plukken. Bijna overal kunnen ze wel hulp gebruiken en meestal word je beloond met versgeperste extra virgin olijfolie.
Mandarijnen plukken in de Neretva vallei
Van oktober tot ongeveer half december wordt er geplukt in de Neretva vallei. Informeer bij de plaatselijke Tourist Office (bijv. in Metkovic) naar de mogelijkheden om zelfstandig ergens te gaan helpen met plukken of om deel te nemen aan een speciale excursie (meestal inclusief lunch).
De kerstmarkt in Zagreb
Uiteraard staat december in het teken van de kerst. De mooiste en grootste kerstmarkt in Kroatië vindt ieder jaar plaats in Zagreb. Deze kerstmarkt is zeker de moeite waard om vanuit Dalmatië te bezoeken. Zelfs de inwoners van Dalmatië gaan er graag een weekendje naar toe in december. Je kunt er zelf naartoe rijden vanuit noord of midden Dalmatië (3 uur rijden vanaf Zadar, 4 uur rijden vanaf Split) maar we raden je dan wel aan om een overnachting in Zagreb te boeken en pas de volgende dag weer terug te rijden naar Dalmatië. Vanuit zuid Dalmatië is het erg ver om naar Zagreb te rijden, dit raden we dan ook niet aan. Rij je zelf met de auto naar Kroatië, dan is het een goede optie om Zagreb (en eventueel ook Plitvice) op de heen- of terugreis te bezoeken.
Vanuit Zadar, Sibenik en Split kun je ook met een speciale excursie bus naar de kerstmarkt in Zagreb. Bussen vertrekken ’s ochtends vroeg (rond een uur of 7) en je bent laat op de avond weer terug (rond 23 uur). Informeer bij de lokale Tourist Office. Prijzen liggen tussen de 200 en 300 kuna p.p. en bussen vertrekken op bijna alle zaterdagen in december. Ook in de kustplaatsen in Dalmatië hangt tijdens de feestdagen een hele gezellige sfeer in het centrum, met veel kerstversieringen, kraampjes, ijsbanen, muziek en nog veel meer, maar het is veel kleinschaliger dan de kerstmarkt in Zagreb.
Oud & Nieuw
Split en Dubrovnik zijn de beste steden om oud en nieuw te vieren in Dalmatië. Mensen brengen de avond door in de cafés en restaurants, op de pleinen, in de straten en op de boulevard, waar je kunt genieten van livemuziek en gezellig kunt eten en drinken bij de kerstkraampjes. Er wordt uiteraard ook vuurwerk afgestoken om middernacht. In de grote kustplaatsen worden op nieuwjaarsdag vaak ook concerten gehouden.
Carnaval
Carnaval wordt Maškare genoemd in Kroatië en het is een belangrijke viering in dit katholieke land. Van 17 januari tot aan Aswoensdag vinden overal zowel grote als kleine carnavalsparades plaats, voor kinderen en volwassenen. De grootste carnavalsparade in het land is ieder jaar in Rijeka. Dit is minstens 3 uur rijden vanuit Dalmatië, maar voor echte carnavalsfans zeker de moeite waard. Lees hier meer over carnaval in Rijeka.
De dag van Sint Blasius (Dubrovnik)
Sint Blasius is de beschermheilige van Dubrovnik en ieder jaar op 3 februari viert men in Dubrovnik de Dag van Sint Blasius. Deze eeuwenoude traditie heeft zelfs een plekje op de UNESCO lijst van immaterieel cultureel erfgoed gekregen. De dag begint met een mis in de kerk van Sint Blasius en een processie over het Stradun. Er is veel folklore, men draagt klederdracht en er wordt samen geluncht (een eenvoudige lunch die bestaat uit spaghetti met gehaktsaus). Gedurende de dag worden er concerten, theatervoorstellingen en tentoonstellingen gehouden.
Leuke tussenstops
Heb je nog wat tijd over na je bezoek aan Dalmatië, dan kun je op de terugreis richting Nederland een tussenstop maken bij een van de skigebieden in Kroatië. De Sljeme berg (1033m hoog) is de hoogste berg van het Medvednica gebergte, vlakbij Zagreb. Het Sljeme skiresort is gemakkelijk te bereiken en vergeleken met andere resorts in Europa is het er heel goedkoop (ong. €15 voor een dagpas). De pistes zijn geschikt voor volwassenen en kinderen, met of zonder ervaring. Het skiseizoen begint rond de kerst en eindigt meestal in maart.
Hou je meer van warmte en comfort, ga dan naar een van de thermale baden voor een dagje ontspanning. Er liggen meerdere spa’s in de buurt van Zagreb, dus ideaal voor de heen- of terugreis. De meest populaire zijn Terme Tuhelj en Krapinske Toplice. Een dagje zwemmen kost hier tussen de €9 en €13 per persoon.
Vliegen naar Dalmatië
Wil je in de winter naar Dalmatië vliegen, dan zul je merken dat er weinig tot geen mogelijkheden zijn om rechtstreeks naar de vliegvelden van Zadar, Split of Dubrovnik te vliegen. Je kunt wel de hele winter door naar Zagreb vliegen en van daaruit een binnenlandse vlucht of een bus nemen. Check hier de beschikbaarheid van bussen van Zagreb naar Zadar, Split en Dubrovnik. Reizen met de bus naar Dubrovnik is erg tijdrovend, een betere optie is een binnenlandse vlucht. Met Croatia Airlines vlieg je in een uur van Zagreb naar Dubrovnik.
Rijden naar Dalmatië
We hebben zelf al in het winterseizoen (december/januari) een reis met de auto gemaakt van Kroatië naar Nederland en weer terug. Dit is ons goed bevallen. Onderweg heeft het gesneeuwd, wat op sommige plekken voor langzaamrijdend verkeer heeft gezorgd, maar verder hebben we hier geen overlast van gehad. De snelwegen worden goed sneeuwvrij gehouden, net als de meeste grote parkeerplaatsen langs de snelweg.
Hou er rekening mee dat winterbanden verplicht zijn bij winterse omstandigheden in Duitsland, Oostenrijk, Slovenië en Kroatië. Sneeuwkettingen zijn onder bepaalde omstandigheden verplicht (zoals op bepaalde wegen, bij ijzel of bij minstens 5cm sneeuw op de weg), we raden het dus aan om ze mee te nemen. Huur je een auto in Dalmatië en ben je van plan om alleen in Dalmatië te gaan rijden, dan heb je geen winterbanden nodig, maar wil je met je huurauto Plitvice of andere bezienswaardigheden ten noorden van Dalmatië bezoeken, dan zijn winterbanden wel nodig en zijn sneeuwkettingen aan te raden.