De beste producten van eigen bodem
Bitterballen, drop, hagelslag, ontbijtkoek…. typisch Nederlands!
Maar wat is nu typisch Kroatisch?
Wie Kroatië een beetje kent, zal zeggen olijfolie, wijn, rakija en ‘prsut i sir’ (prosciutto en kaas).
Maar Kroatië heeft nog meer uitstekende producten van eigen bodem. Welke ga jij binnenkort ontdekken?
Fruit uit de Neretva delta (Zuid-Dalmatië)
Van sappige perziken, watermeloenen en ander zomerfruit tot de beste citrusvruchten in de herfst. Met meer dan een miljoen mandarijnenbomen wordt Neretva ook wel het Californië van Kroatië genoemd. De mandarijnen zijn van de hoogste kwaliteit en worden stuk voor stuk met de hand van de boom geknipt. Benieuwd hoe dat gaat? Als bezoeker kun je meedoen met het plukken.
Oesters uit Mali Ston (schiereiland Pelješac)
Je moet ervan houden, maar ze zijn een echt delicatesse onder de kenners. Wat ze zo bijzonder maakt? De unieke voedingsstoffen in de baai van Ston. Een optimale mix van mineralen, zout en plankton zoals je nergens anders vindt. Het duurt drie jaar om de oesters te kweken, en het hele proces wordt nog net als vroeger met de hand gedaan.
Truffels uit Istrië
In de bossen tussen Motovun en Buzet groeien de kostbaarste truffels van heel Kroatië. Met speciaal getrainde honden en varkens wordt er ieder jaar in de herfst gezocht naar witte en zwarte truffels. Het dorpje Livade wordt gezien als de truffelhoofdstad van het land.
In de herfst worden er verschillende evenementen georganiseerd in het teken van de truffel en bovendien vind je er meerdere truffelwinkeltjes waar je van alles kunt kopen, van truffelolie tot truffelsauzen en van truffelchocolade tot truffelchips. En uiteraard kun je in restaurants in de hele regio uitstekende truffelgerechten op het menu vinden.
Aardbeien uit Vrgorac
De beste aardbeien in heel Kroatië komen uit Vrgorac, een klein dorpje in het binnenland van Zuid-Dalmatië. Deze aardbeien hebben het hoogste kwaliteitslabel vanwege het ideale microklimaat waarin ze groeien. Natuurlijk bronwater, veel zon, een optimaal temperatuursverschil tussen dag en nacht, en een zeer vruchtbare karstbodem, dat is het recept.
Niet dat alles hierdoor vanzelf gaat hoor, de telers zijn er 365 dagen per jaar druk mee. Er zijn meerdere kleine familiebedrijven die de bekende aardbeien telen. Je herkent de aardbeien aan het speciale label waarop ‘Vrgoračke jagode’ vermeld staat.
Aardappelen uit Lika
Sta je in de supermarkt in Kroatië en weet je niet welke aardappelen je moet kiezen? Ga dan voor de ‘Lički krumpir’, de aardappel uit de regio Lika. Volgens Taste Atlas is het de op zes na beste aardappel ter wereld!
De Lički krumpir heeft een officiële beschermde oorsprongsbenaming, dit is een Europese verordening die streekproducten beschermd tegen namaak. De smaak van deze aardappelen is heel specifiek vanwege het hoge drogestofgehalte in verhouding met het watergehalte.
Wilde asperges uit Dalmatië
Ieder jaar in april gaan de Dalmatiërs er op uit om wilde asperges te plukken. Je vindt ze overal in de bossen en in het struikgewas, maar je moet er wel wat moeite voor doen om een bosje asperges te verzamelen. Je vindt namelijk maar één asperge tegelijk. Hou er daarom rekening mee dat je wel een paar uurtjes nodig hebt om genoeg asperges te vinden voor een maaltijd.
In de supermarkt zul je ze niet vinden, dus als je geen tijd of zin hebt om zelf te plukken, ga dan naar de markt. Je zult wel begrijpen dat ze niet goedkoop zijn, vanwege de tijdsinvestering van de plukker. Wilde asperges zijn dun, donkergroen en vol van smaak. Je hoeft ze slechts een paar minuten te koken dus na al dat zoeken gaat het bereiden in ieder geval lekker snel.
Lavendel uit Dalmatië
‘Lavanda’ wordt het genoemd in Kroatië, en het staat volop in de bloei in juni. Dit is het moment waarop de bloemen met de hand worden geoogst. Nadat ze zijn gedroogd worden ze verwerkt in zeep, lotion, parfum, essentiële olie, honing en nog veel meer producten. Lavendel gedijt goed als wilde plant op de Adriatische rotsachtige karstbodem en wordt daarnaast ook verbouwd door lavendelboeren.
Je vindt voornamelijk veel lavendelvelden op het eiland Hvar; op de Stari Grad Vlakte, in Pitve, Zastražišće, Gdinj, Bogomolje, Brusje en Malo Grablje. In Velo Grablje vindt ieder jaar het Lavender Festival plaats in de maand juli.
Wilde salie uit Dalmatië
Salie is slechts één van de vele soorten wilde kruiden die in Dalmatië groeien, naast tijm, oregano, venkel, rozemarijn, marjolein en laurier bijvoorbeeld. Wilde salie voelt zich prima thuis in de rotachtige heuvels en bergen, waar het zonnig en droog is. Maak je een wandeling in de bergen, dan zul je deze plant met haar zilverkleurige bladeren overal tegenkomen.
Salie heeft een geneeskrachtige werking, de naam komt niet voor niets van het Latijnse ‘salvere’, dat goede gezondheid betekent. Salie wordt vooral gebruikt als ontsmettingsmiddel en ontstekingsremmer, bijvoorbeeld in thee, honing en etherische olie.
Zeezout van de zoutvelden van Pag
Het eiland Pag is de grootste producent van zeezout in Kroatië. Zeezout wordt ook wel het witte goud van Pag genoemd en het wordt er al duizenden jaren geproduceerd. Tot 25 jaar geleden ging dit op de traditionele manier: Kristalhelder zeewater werd naar de zoutvelden geleid waar het snel verdampte dankzij de sterke zon en de constante wind, wat heel puur zeezout opleverde.
Het natuurlijke proces werd vervangen door een zoutfabriek, maar bezoekers kunnen tegenwoordig nog steeds het traditionele proces meemaken tijdens speciale ‘zout tours’ die iedere week worden georganiseerd. Pag heeft bovendien ook een klein zoutmuseum. Misschien wist je al wel dat Pag ook bekend staat om haar bijzondere landschap, bekroonde kaas (Paški sir), lamsvlees en het beroemde kant (nu nog beroemder dankzij Baby Lasagna!).
Šarac knoflook uit het binnenland van Trogir
Slecht een paar kilometer het binnenland van Trogir in vind je het dorpje Ljubitovica. Hier komt de bekende šarac knoflook vandaan, de beste knoflook in heel Kroatië. Dankzij het microklimaat in Ljubitovica heeft de šarac knoflook niet alleen een superieure smaak maar is het ook langer houdbaar dan andere knoflooksoorten.
De knoflook wordt al eeuwenlang met de hand op dezelfde manier verbouwd, geoogste en gedroogd door boeren van kleine familiebedrijven. Je kunt šarac knoflook kopen op markten in de regio en ook gewoon langs de kant van de weg in Ljubitovica; de D58 tussen Šibenik en Trogir.
Zuurkool uit Ogulin
In de regio Karlovac vind je het plaatsje Ogulin, waar de lekkerste Kroatische zuurkool vandaan komt. De Ogulin vallei biedt het perfecte microklimaat voor het verbouwen van kool. De grote temperatuurverschillen tussen dag en nacht voor veel dauw, zelfs in de warme zomermaanden, en dit is precies wat de kool nodig heeft.
Het hele proces, van het oogsten tot de bereiding van de zuurkool, wordt met de hand gedaan. Zuurkool heet ‘kiseli kupus’ in het Kroatisch en zuurkool uit Ogulin is in alle supermarkten te vinden, zowel als hele kool als gesneden.
Maraschino kersen uit Zadar
De zure marascakers is hét ingrediënt van de beroemde maraschinolikeur uit Zadar. De bodem en het klimaat in het binnenland van Zadar zijn ideaal voor de marasca kersenboom om goed gedijen. De kersen zijn donkerrood tot zwart van kleur en bevatten meer mineralen, vitaminen en antioxidanten dan andere kersensoorten.
De traditie van de kersenlikeur in Zadar is al eeuwenoud. Het recept zoals we dat nu kennen werd ongeveer 500 jaar geleden bedacht in het Dominicaanse klooster van Zadar, maar zelfs honderden jaren daarvoor werd er al kersenlikeur gemaakt. Je vindt de beroemde Maraska likeur in alle Kroatische supermarkten. Hou je niet van likeur maar wel van zure kersen, dan vind je ook kersensap, jam en andere producten van het merk Maraska in de schappen.
Wat is jouw favoriete product van Kroatische bodem? Laat het weten in de comments!