De aardbeving die heel Kroatië deed schudden

Kroatië is op 29 december 2020 getroffen door een aardbeving met een kracht van 6.4 op de schaal van Richter.
Volgens schattingen hebben zo’n 6 miljoen mensen de aardbeving gevoeld, onder andere in Bosnië en Herzegovina, Tsjechië, Duitsland, Hongarije, Italië, Montenegro, Roemenië, Slowakije, Slovenië, Servië en Oostenrijk.

Het getroffen gebied bestaat uit 4 grotere plaatsen en tientallen dorpen, verdeeld over 8 gemeentes, met in totaal zo’n 116.000 inwoners. Het epicentrum lag vlakbij het plaatsje Petrinja, 50km ten zuidoosten van Zagreb, op een diepte van ongeveer 10km. Het oude centrum van dit plaatsje met 25.000 inwoners is bijna volledig volledig verwoest.

Ziekenhuis geëvacueerd

Ook de stad Sisak, met ongeveer 50.000 inwoners, is zwaar getoffen door de aardbeving. Het ziekenhuis van Sisak bestaat uit een oud en een nieuw deel. Uit het oude deel moesten alle patiënten geëvacueerd worden vanwege zware schade. In het getroffen deel van het ziekenhuis bevond zich de O.K. en de I.C.
Patiënten die al in het ziekenhuis lagen ten tijde van de aardbeving, en mensen die zwaar gewond zijn geraakt tijdens de aardbeving, zijn met ambulances en helikopters overgebracht naar ziekenhuizen in de omgeving, voornamelijk naar Zagreb. Mensen met lichte verwondingen konden buiten en in het nieuwe deel van het ziekenhuis opgevangen worden.

Veel slachtoffers

Er zijn zeven doden gevallen en veel mensen zijn gewond geraakt. Er is met man en macht gezocht naar mensen die onder het puin waren bedolven en de reddingsacties zijn de hele nacht doorgegaan. Er zijn meerdere mensen levend onder het puin vandaan gehaald. Na enkele dagen is er een achtste dodelijke slachtoffer gevallen, bij een ongeluk tijdens de bergingswerkzaamheden.

Buiten overnachten

Duizenden mensen zijn dakloos geworden in onder andere Petrinja, Sisak, Glina en Majske Poljane. Ondanks dat er slaapplekken beschikbaar zijn gesteld in een sporthal in Sisak, en er vanuit de wijde omgeving door mensen onderdak aan is geboden, hebben veel inwoners van het getroffen gebied ervoor gekozen om de eerste nachten door de brengen op straat of in hun auto’s, omdat ze hun woningen en bezittingen niet zomaar achter wilden laten. Ook heerste er angst om binnen te overnachten, aangezien er nog voortdurend sterke naschokken plaatsvonden.

De temperatuur lag ’s nachts rond het vriespunt en mensen probeerden warm te blijven door vuurtjes te stoken. Grote delen van het getroffen gebied zaten zonder stroom en water. In het hele land, en ook in het buitenland, werden hulpgoederen zoals tenten, bedden, kleding, verwarmingstoestellen, dekens, water, houdbare levensmiddelen en toiletartikelen ingezameld.

Materiële schade

Nadat de focus in de eerste dagen lag op reddingswerkzaamheden en noodopvang, is de aandacht na enkele dagen verschoven naar het organiseren van huisvesting voor de mensen die hun woning zijn verloren en voor degenen die pas terug kunnen naar hun woning wanneer de schade is hersteld. De woningen van meer dan 50.000 mensen zijn zwaar beschadigd. Dertig kerken zijn beschadigd, waarvan er 10 zijn ingestort. 51 scholen zijn beschadigd, waarvan er 11 niet meer gebruikt kunnen worden. 3000 boerderijen, 700 kleine bedrijven en 800 grote bedrijven hebben schade opgelopen.

Klik hier voor een fotoreportage van nieuwswebsite tportal.hr, om een beeld te krijgen van de ravage in het getroffen plaatsje Petrinja.

Tijdelijke huisvesting

Vanuit het hele land worden mobile homes en caravans naar het getroffen gebied gebracht. Bijna alle Kroatische vakantieresorts en campings werken mee aan deze actie en sturen een deel van hun mobile homes en caravans naar het aardbevingsgebied. Ook vanuit het buitenland komen er veel mobile homes binnen, onder andere vanuit Oostenrijk. Vijf dagen na de aardbeving werd er in de media gemeld dat er op dat moment al zo’n 500 mobile homes en caravans waren geleverd en dat er nog een stuk of 1000 zouden volgen.

De overheid heeft 220 flats (staatseigendom) beschikbaar gesteld aan gezinnen die hun huis kwijt zijn geraakt, van deze flats liggen er 30 dichtbij de getroffen regio. De huur en de vaste lasten zullen worden betaald door de overheid.

Financiële gevolgen

Slechts een klein deel van Kroatische huiseigenaren heeft een aardbevingsverzekering, aangezien dit een zeer dure aanvullende verzekering is en het ook niet vanzelfsprekend is dat er altijd uitbetaald zal worden. Zo is het bij de meeste verzekeringen zo dat de aardbeving een minimale sterkte moet hebben voordat er uitgekeerd kan worden. Ook ligt het eigen risico erg hoog en worden meestal alleen de kosten van bouwmaterialen vergoed.

In de media verschijnen verhalen van huiseigenaren die nog meer financiële ellende te verduren krijgen dan alleen de verwoesting van hun woning. Het blijkt dat banken niet de mogelijkheid kunnen bieden om hypotheken stop te zetten. Hierdoor zitten veel mensen nu in een situatie waarin ze moeten blijven doorbetalen voor een woning die niet meer bestaat.

De overheid heeft een speciale taskforce opgezet die de inspectie- en herstelwerkzaamheden op zich heeft genomen. Bij het herstel zal men werken volgens de hoogste veiligheidsnormen, om er zeker van te zijn dat de gebouwen bij een eventuele volgende aardbeving zo goed mogelijk bestand zullen zijn tegen schade. Tijdens de oorlog lag de getroffen regio in de frontlinie, waardoor het al veel te verduren heeft gehad. De huidige situatie biedt daarom een unieke kans om de hele regio te revitaliseren.

Een bijzonder nieuwjaarsgeschenk

Op oudejaarsavond is vlak na middernacht in het ziekenhuis van Sisak de eerste Kroatische baby van 2021 geboren. Moeder en baby maken het goed. De kersverse ouders komen uit Petrinja en zijn hun huis verloren in de aardbeving. Ze hebben voor de bevalling tijdelijk in hun auto geslapen. Gelukkig is er goed nieuws voor het gezin; de gemeente Supetar (eiland Brac) heeft beloofd een nieuwe woning voor ze te bouwen. Deze bijzondere geboorte in de eerste minuut van het nieuwe jaar is voor velen een hoopvol teken voor 2021.